•                   Zabawy paluszkowe

        • „Zabawy paluszkowe”     Krzysztof Sąsiadek.

          Dzieci od najwcześniejszych lat życia bardzo interesują się swoim ciałem. Niemowlęta mając około trzech miesięcy, zaczynają z ciekawością oglądać rączki i paluszki, śledzą wzrokiem ich ruch. Bardzo chętnie poznają swoje ręce, wkładając je do buzi. Nieco starsze dzieci z ogromna uwagą powtarzają pewne ruchy , łącząc je w różny sposób, dzięki czemu ćwiczą precyzję rąk i poszerzają repertuar swoich ruchów.. to wszystko czego się teraz nauczą i wyćwiczą podczas zabawy, będzie im przydatne  w późniejszym dzieciństwie i w życiu dorosłym. Sprawne ręce ułatwią im naukę ubierania się, manipulowania różnymi przedmiotami, pisania i rysowania.

          Podczas zabaw paluszkowych dziecko poznaje nowe rodzaje ruchów i możliwości ich łączenia. Opanowuje je bez większego wysiłku dzięki wielokrotnemu powtarzaniu. Zabawy te poprawiają sprawność manualną i warto je stosować jako wstępny etap nauki pisania, szczególnie u dzieci
          z obniżoną sprawnością manualną.

          W zabawach może uczestniczyć kilkoro dzieci jednocześnie. Bardzo chętnie obserwują one przebieg zabawy na dłoniach innego dziecka, a następnie same ustawiają się w kolejce do osoby recytującej
          i ilustrującej wierszyk.

          Specyfiką tych zabaw jest to, ze można bawić się nimi wiele razy, a mimo to nie tracą swej atrakcyjności. Dzieci domagają się wielokrotnego powtarzania.

          Zabawy paluszkowe oprócz tego, że umożliwiają przeżycie wielu radosnych chwil wpływają  bardzo pozytywnie na ogólny rozwój  jak również na rozwój mowy poprzez wzbogacanie słownika czynnego
           i biernego dziecka.

           

           „Czego nie pamiętają ręce i nogi, nie pamięta również głowa”

          Urszula Tucholska

           

          Powitanie

          Gdy się rączki spotykają, to od razu się witają. (podanie rąk)

          Gdy się kciuki spotykają, to od razu się witają. (ręce złożone w pięść i dotykamy się kciukami)

          Gdy się palce spotykają, to od razu się witają. (palce rozłożone, dotykają się wzajemnie)

           

          Auto

          Auto do myjni przyjechało,

          Bo się ładnie umyć chciało

          Umyto:

          Pierwsze koło podstawowe, (dotykamy mały palec)

          Drugie koło podstawowe (dotykamy kolejny palec)

          Trzecie koło podstawowe, (dotykamy kolejny palec)

          Czwarte koło podstawowe, (dotykamy kolejny palec)

          Piąte koło zapasowe, (j.w.)

           

          Deszczowy spacerek

          Poszła pani na spacerek. (palcem wskazującym i serdecznym naśladujemy kroki)

          Deszczowe chmury przywiał wiaterek. (dmuchamy)

          Gdy daleko od domu już była,
          deszcz zaczął padać – parasol rozłożyła. (palec wskazujący podpiera rozłożoną dłoń drugiej ręki)

          Gdy kropla za kroplą spadała,
          pani pod parasol się schowała. (palcami jednej dłoni naśladuje opadające krople deszczu na zewnętrznej stronie drugiej dłoni)

          Gdy deszczyk przestał padać,
          parasol złożyła i do domu wróciła. (palcem wskazującym i serdecznym naśladujemy kroki)

           

          Biedronka

          Biedronka mała, robaczki spotkała.
          Z tym się przywitała, (lewa dłoń rozłożona, prawą witamy się z małym palcem)
          Tego pogłaskała, (głaszczemy kolejny palec)
          temu pomachała, (machamy prawą ręką)
          tego zabrać chciała, (chwytamy za kolejny palec)
          z tym się pożegnała, (żegnamy się)
          i do nieba poleciała. (prawą ręką w powietrzu rysujemy w powietrzu linie falistą w górę)

           

        • Wskaż różnice i obrazki nie pasujące do pozostałych 
















        •                    Orientacja w przestrzeni 










        •       Opowiadanie historyjki obrazkowej 

          1. Opowiadamy treść historyjki
          2. Zadajemy dodatkowe pytania związane z treścią
          3. Nadajemy tytuł historyjce

          Historyjka obrazkowa do druku 

           

        •                       Ćwiczenia buzi i języka  z pszczółką 

        • Ćwiczenia z pszczółką

           

          1. Przygotuj łąkę dla pszczółki – czubkiem języka pomaluj podniebienie na niebiesko – to niebo.

          2. Językiem na podniebieniu narysuj .

          3. Ząbki to kwiatki – dotknij każdego zęba u góry, jak pszczółka zbierająca nektar z .

          4. Lot do ula – czubkiem języka przesuń po podniebieniu od górnych zębów aż do gardła.

          5. A w ulu pszczoły jedzą miodek: zlizuj na niby miód z plastra, tak jak .

          6. Pyszny miodek! Mlaskaj, mocno przysysając język do podniebienia.

          7. Niespodzianka! Czubek języka przykleił się na miodek tuż za górnymi zębami! Otwieramy i zamykamy a język cały czas jest przyklejony.

          8. Zmęczona, objedzona miodem pszczółka zasypia, głośno chrapie i śni o….. [3 życzenia do spełnienia].

           

          • Co robić jeżeli dziecko mówi mało i niechętnie  lub nie odzywa się prawie wcale

            1. Postaraj się poświęcić więcej czasu rozmowom z Twoim dzieckiem.
            2. Nigdy przy dziecku nie omawiajcie, że rozczarowuje Was ono swym brakiem sukcesów w opanowaniu mowy. Zasmucone krytyką, będzie się starało nie dostarczać wam dowodów, że mówi źle. Będzie mówiło mało, przez co ograniczy okazję do treningu i opóźni swój rozwój językowy.
            3. Pamiętajcie, że dziecko ma prawo do błędu językowego, opanowuje ono zasady budowy gramatycznej języka powoli.
            4. Często, a nie natarczywie powtarzajcie to co dziecko mówi, zamieniając jego krótkie, niepełne czy niepoprawne zadania na zdania równie proste, ale pełne, poprawne.
            5. Kiedy dziecko wypowie jakieś zdanie postarajcie się, rozszerzyć jego wypowiedź, dodając jakieś słowa.
            6. Komentujcie czynności wykonywane w obecności dziecka. Niech mowa towarzyszy spacerom, zakupom, pracom domowym.
            7. Mówcie z dzieckiem bez pośpiechu, nie budujcie długich zdań, nie używajcie wyrazów trudnych.
            8. Kiedy mówicie do dziecka, które ma jeszcze trudności z rozumieniem mowy starajcie się utrzymywać z nim kontakt wzrokowy. Łatwiej mu zrozumieć to, usłyszy, a nawet „odczyta” z ust.
            9. Do zabaw językowych wybierajcie właściwą porę.
            10. Rysujcie wraz z dzieckiem, mogą to być proste obrazki. Towarzyszyć temu powinien wasz komentarz: „teraz rysujemy dom, tu narysujemy okno, a tu będzie komin…”
            11. Recytujcie razem z dzieckiem proste wierszyki, mówcie dziecięce wyliczanki, słuchajcie jego ulubionych bajek (nawet wielokrotnie).
            12. Oglądajcie obrazki i opisujcie je. Wykorzystujcie do tego każdą okazję.
            13. Śpiewajcie z dzieckiem. Jest to ćwiczenie językowe, rytmiczne, a zarazem terapeutyczne.
            14. Wasze dziecko nie powinno być przeciążone żądaniem, by mówiło ładniej, więcej. Niech z waszego słownika znikną słowa „Powtórz lepiej”. Wychowanie językowe to nie tresura.
            15. Pamiętajcie! Telewizja jest wrogiem komunikacji w rodzinie. Dzieci, które zbyt długo i często oglądają program telewizyjny przestają przejawiać chęć porozumiewania się, przyzwyczajają się do tego, że można być biernym, nie trzeba odpowiadać , a jak się chce to można nawet nie słuchać, gdy ktoś do nas mówi.

            Literatura:
            „O wychowaniu językowym” J. Wójtowicz

          • Wątpliwości rodziców związane z głoską R

          • Jest to najtrudniejsza głoska, która wymaga pionizacji języka oraz wprawienia jego koniuszka w wibrację. Te czynności artykulacyjne pojawiają się, gdy narządy wewnątrz jamy ustnej zostaną ukształtowane. U jednych dzieci dzieje się to szybciej, u innych wolnej (tak, jak  chodzenie, czy wyżynanie się zębów). Dlatego niektóre dzieci „r” powiedzą w wieku 3 lat, a inne dopiero w wieku 6 lat i nie należy się tym przejmować i martwić.
            Nie da się jasno ustalić wieku, w którym głoska ta powinna się pojawić. W literaturze zajdziemy dość rozbieżne granicę pojawienia się głoski „r”. Jako logopeda przyjmuję wiek 6 – 7 lat. Siedmiolatek, który mówi „lowel” i „lyba” powinien rozpocząć indywidualną terapię pod kierunkiem logopedy. Najlepiej samodzielnie  nie przyspieszać jej wywoływania, aby nie spowodować większych problemów. Dziecko słyszy, że podczas mówienia słowa „rower” coś drga. Mając nie wykształcony jeszcze aparat artykulacyjny, wywoła drgania warg, policzków, podniebienia miękkiego czy krtani, co doprowadzi do wady wymowy. Dlatego należy dbać, by głoska „r” była realizowana przez prawidłowe „l”. Z dzieckiem można wykonywać gimnastykę buzi i języka, czyli wszelkie ćwiczenia języka, warg, ćwiczenia oddechowe, słuchowe czy artykulacyjne, a resztę pozostawić logopedzie, który oceni prawidłowość wymowy głoski. Jeżeli przyczyną wadliwej wymowy głoski „r” jest skrócone wędzidełko wymaga to interwencji medycznej.

            Literatura:
            „Logopedia” I. Styczek

             

             

          • Co warto wiedzieć o rozwoju mowy Państwa dziecka

          • TRZYLATEK

            • Rozumie to co do niego mówimy. Spełnia proste polecenia: przynieś piłkę, podnieś klocek.
            • Pytany podaje swoje imię.
            • Próbuje wykonywać codzienne czynności według podanych instrukcji.
            • Wypowiada kilkuwyrazowe zdania, mówi chętnie i dużo. Używa około 1000 słów.
            • Zadaje pytania, nie zawsze jasno sprecyzowane.
            • Dziecko powinno wymawiać prawidłowo: wszystkie samogłoski (a, e, i, o, u, y, ą – może brzmieć jak om), spółgłoski: p, b, m, f, w, t, d, n, l, ś, ź, ć, dź, ń, k, ch, j, ł. Głoski ; sz, ,z  cz, dż oraz s, z, c, dz mogą być wymawiane jako ś, ź, ć, dź. Głoska r może być wymawiana jako l.

            CZTEROLATEK

            • Rozumie i wykonuje nasze polecenia ( zawierające wyrażenia przyimkowe: na, pod, obok, za itd.).
            • Rozpoznaje i nazywa podstawowe kolory.
            • Pytany odpowiada co robi.
            • Odpowiada na pytania (dlaczego?).
            • Potrafi mówić o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, chociaż czasem myli określenia czasu (wczoraj, dzisiaj, jutro).
            • Zadaje sporo pytań: po co?, jakie?, dlaczego?.
            • Stosuje neologizmy (tworzy swoje wyrazy), gdy nie pamięta lub nie zna nazwy przedmiotu czy zjawiska np. uszolog, ucho log (laryngolog – lekarz od uszu). Nie należy utrwalać neologizmów i zawsze podawać prawidłową nazwę.
            • Dziecko powinno wymawiać prawidłowo: s, z, c, dz. Głoski: sz, ż, cz, dż mogą być wymawiane jako s, z, c, dz, a głoska r jako l.
            • Nie należy zmuszać dziecka do wymowy głoski r, gdyż aparat mowy nie jest jeszcze do tego przygotowany i może dojść do nieprawidłowego dźwięku.

            PIĘCIOLATEK

            • Stosuje wypowiedzi wielozdaniowe, opowiada zdarzenia, opisuje przedmioty i ich zastosowanie, używa różnych przyimków: z, do, na, bez, za, pod, u, w, nad, o, od, po, obok itp.
            • Uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo – skutkowe.
            • Dokonuje autokorekty mowy, znikają nieprawidłowości gramatyczne.
            • Może wymawiać r jako la głoski szumiące: sz, ż, cz, dż  jako s, z, c, dz. Często pojawia się prawidłowe brzmienie lub hiperpoprawne np. „rarka” zamiast lalka, albo „szok” zamiast sok. Wymowa pozostałych głosek powinna już być prawidłowa.

            SZEŚCIOLATEK

            • Swobodnie posługuje się mową, świadomie używa jej do przekazania swojej wiedzy
              i emocji.
            • Powinien wymawiać prawidłowo wszystkie głoski.
            • W sposób naturalny porozumiewa się z rówieśnikami i dorosłymi.
               

            Jeżeli dziecko mówi z językiem wysuniętym między zębami bez względu na wiek należy zgłosić się do logopedy.

            Literatura:
            „Logopedia” Irena Styczek
            „Reranie. Profilaktyka, diagnoza, korekcja” Ewa Małgorzata Skorek
            WWW.raabe.com